ΣΑΜΙΩΤΙΚΗ ΤΣΑΜΠΟΥΝΑ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΤΣΑΜΠΟΥΝΑ

Η τσαμπούνα είναι νεοελληνικό λαϊκό πνευστό, με δύο αυλούς και ασκό. Παίζεται στα νησιά του Αιγαίου. Η ονομασία τσαμπούνα προέρχεται από το ιταλικό zampogna (τσαμπόνια). Στα μάτια του αμύητου δεν ξεχωρίζει από την γκάιντα, που επίσης έχει ασκό και δύο αυλούς και παίζεται στη Μακεδονία και τη Θράκη. Όμως ,τόσο για τον ντόπιο που ξέρει καλά τη μουσική του χωριού του όσο και για τον μουσικολόγο, αυτά τα δύο όργανα είναι σαφώς διακριτά. Η γενική ονομασία που περιλαμβάνει και τα δύο, καθώς και όλα τα άλλα παρόμοια όργανα, είναι άσκαυλος. 

Η σαμιώτικη τσαμπούνα διαφέρει από τις άλλες ως προς τον αριθμό των τρυπών του αυλού. Η σαμιώτικη έχει πέντε τρύπες ενώ η δωδεκανήσια και η κυκλαδίτικη δέκα. 

Φτιάχνεται από δέρμα ζώου (γίδας ή προβάτου), γυρισμένο ανάποδα με το τρίχωμα από μέσα φέροντας τρία ανοίγματα: για το επιστόμιο με βαλβίδα, το ίσο και τη μικρή φλογέρα στο κάτω άκρο. Κρατείται κάτω από την αριστερή ή δεξιά μασχάλη φουσκωμένο ως αερόσακος και χειρίζεται με το δεξί χέρι η μικρή φλογέρα και με το αριστερό το ίσο παράγοντας ήχο οξύ και σχετικά ισχυρό.

Συνήθως την κατασκευή της τσαμπούνας την επιμελείται ο ίδιος ο οργανοπαίκτης καλούμενος τσαμπουνιέρης, το δε παίξιμο τσαμπούνισμα ή τσαμπούνημα.