ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ (13/10) ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ...

Αγία Αγαθονίκη

Η Αγαθονίκη καταγόταν από την Πέργαμο και μαρτύρησε δια αποκεφαλισμού μαζί με τον αδελφό της Πάπυλο, τον επίσκοπο Κάρπο και τον υπηρέτη του Αγαθόδωρο, κατά τη διάρκεια των διωγμών του ρωμαίου αυτοκράτορα Δέκιου (249 - 251).

Απολυτίκιο

Βίον ένθεον, διαδραμόντες, Χριστού ώφθητε, συγκληρονόμοι, δι’ αθλήσεως εχθρὸν τροπωσάμενοι, Κάρπε σοφέ και κλεινὲ Αγαθόδωρε, Αγαθονίκη καὶ Πάπυλε ένδοξε. Θείοι Μάρτυρες, Χριστώ τω Θεώ πρεσβεύσατε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Διεθνής Ημέρα Μείωσης των Φυσικών Καταστροφών

Οι φτωχές και αναπτυσσόμενες χώρες υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και δυσβάστακτες ζημιές, εξαιτίας της έλλειψης υποδομών, αλλά και τεχνογνωσίας για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών (σεισμοί, πλημμύρες, τσουνάμι, κατολισθήσεις και ξηρασία).

Το χρονικό του χρόνου

Ηλιακό ρολόι

Στην αρχή, η μέτρησή του γινόταν με συσκευές που στηρίζονταν σε υλικά που ρέουν, όπως το νερό και η άμμος. Το βασικό χρονομετρικό όργανο όμως από την αρχαιότητα έως τον 16ο αιώνα ήταν το ηλιακό ρολόι, διαφόρων τύπων, που έδειχνε την ώρα με τη βοήθεια της σκιάς που δημιουργούσε ο ήλιος. Σταθμό στην τεχνολογία της χρονομέτρησης αποτέλεσε η κατασκευή του αστρολάβου, με τον οποίο προσδιοριζόταν η ώρα με ακρίβεια λεπτού. Μόλις τον 13ο αιώνα μ.Χ. επινοήθηκαν τα μηχανικά και ακολούθησαν τα ρολόγια με εκκρεμές.
Από το 17ο αιώνα άρχισε η καταλυτική επίδραση του χρόνου στις δραστηριότητες των δυτικών κοινωνιών. Όμως κάθε τόπος είχε ρυθμίσει ξεχωριστά την ώρα του και υπήρχε πρόβλημα για τους ναυτικούς, αφού ο καθένας χρησιμοποιούσε το μεσημβρινό του λιμανιού του για τον προσδιορισμό της θέσης του στους ωκεανούς που ταξίδευε.
Σε μια διεθνή σύσκεψη που έγινε στις 13 Οκτωβρίου του 1884 στην αμερικανική πρωτεύουσα, η Μεγάλη Βρετανία και οι ΗΠΑ ζήτησαν να υιοθετηθεί απ' όλες τις χώρες ως πρωτεύων μεσημβρινός αυτός του Γκρίνουιτς, όπου λειτουργούσε το βασιλικό αστεροσκοπείο της Αγγλίας. Πριν απ' αυτό είχαν ήδη προταθεί η Ιερουσαλήμ και η μεγάλη πυραμίδα της Αιγύπτου.
Τις επόμενες δεκαετίες ακολούθησαν αρκετές ακόμα βελτιώσεις: οι ΗΠΑ χωρίστηκαν σε χρονικές ζώνες το 1883, ολόκληρος ο κόσμος το 1884, και το 1915 καθιερώθηκε για πρώτη φορά διαφορετική ώρα για τους μήνες του χειμώνα. Ο χρόνος άρχισε να σφίγγει όλο και πιο δυνατά τη ζωή των ανθρώπων - και τα χέρια τους επίσης - από την ημέρα που εμφανίστηκαν τα ρολόγια χειρός...

Τρίτη και 13

Γενικώς, η Τρίτη θεωρείται αποφράς ημέρα, δηλαδή γρουσούζικη και επικίνδυνη για τους παραπάνω λαούς. Όταν συμπίπτει Τρίτη και 13, οι προληπτικοί τη θεωρούν πολύ άτυχη και επικίνδυνη ημέρα. Για τους υπόλοιπους λαούς η γρουσούζικη ημέρα είναι η Παρασκευή και 13.
Οι Ισπανόφωνοι εκφράζουν την ημέρα με την παροιμία «En martes, ni te cases ni te embarques» («Την Τρίτη, μη παντρεύεσαι και μη ξεκινάς ταξίδι»). Κάτι ανάλογο ισχύει και στα καθ’ ημάς, όταν οι προληπτικοί μέσα στην Τρίτη αποφεύγουν να αρχίσουν οποιαδήποτε εργασία, να επιχειρήσουν ταξίδι ή να τελέσουν αρραβώνα. Αντίθετα, η Τρίτη είναι η κατάλληλη για εκδηλώσεις μαγείας.
Κατά την ελληνική παράδοση, η Τρίτη θεωρείται γρουσούζικη, καθώς την ημέρα αυτή η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων (Τρίτη 29 Μαΐου 1453). Όπως παρατηρεί ο “πατέρας” της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης (1852-1921), η ερμηνεία αυτή είναι υστερογενής, αφού και οι σύγχρονοι στην Άλωση απέδωσαν την εθνική εκείνη συμφορά στην ολέθρια επίδραση της ημέρας. Μαρτυρία για την πρόληψη αυτή υπάρχει ήδη από το 1164.
Η εξήγηση της δεισιδαιμονίας πρέπει να αναζητηθεί, κατά τον Νικόλαο Πολίτη, σε αστρολογικές προβλέψεις. Σύμφωνα με αυτές, την Τρίτη κυρίαρχος είναι ο πλανήτης Άρης, ενώ σε κάποια ώρα της ημέρας (η «κακιά ώρα») επικρατεί μαζί με τον πλανήτη Κρόνο. Γι’ αυτό η ώρα αυτή καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνη. Επειδή, όμως, κανείς δεν μπορεί να την προσδιορίσει, ολόκληρη η Τρίτη αντιμετωπίζεται ως αποφράς ημέρα.
Το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ). Με την προσθήκη του αριθμού «ένα» σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα.

Οι Ιππότες του Ναού (Ναίτες)

Μέλη του στρατιωτικοθρησκευτικού τάγματος του Ναού τού Σολομώντος, οι οποίοι έφεραν και την ονομασία Ακτήμονες Ιππότες του Χριστού και του Ναού τού Σολομώντος. Κατηγορήθηκαν για αποκρυφιστικές μυητικές τελετές (θεωρούνται πρόδρομοι των Μασόνων), ενώ συνεισέφεραν σημαντικά στην εξέλιξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Το τάγμα των Ναϊτών ιδρύθηκε από τον Ούγο ντε Πεν (1070-1136) και εννέα άλλους Γάλλους ιππότες στην Παλαιστίνη αμέσως μετά την Α’ Σταυροφορία (1119), σύμφωνα με τα ιπποτικά πρότυπα του δυτικού μοναχισμού τής εποχής. Σκοπός τής ίδρυσης του ήταν η προστασία των ιερών προσκυνημάτων και των προσκυνητών από πιθανές επιθέσεις μουσουλμάνων.
Ο βασιλιάς τής Ιερουσαλήμ Βαλδουίνος Β’ τους παραχώρησε μία πτέρυγα τού παλατιού, που βρισκόταν κοντά στον παλαιό Ναό τού Σολομώντος, για να οργανώσουν την δράση τους. Ο αρχηγός τού τάγματος ονομαζόταν μέγας μάγιστρος, τα δε μέλη διακρίνονταν σε τέσσερις τάξεις: ιππότες, αξιωματούχοι, εφημέριοι κληρικοί και υπηρέτες.
Όλα τα μέλη του τάγματος έδιναν όρκους πτωχείας και εγκράτειας και όφειλαν αυστηρή υπακοή στις εντολές στους προϊσταμένους τους. Μόνο η τάξη των ιπποτών έφερε τα επίσημα διάσημα τού τάγματος, ενώ το επίσημο ένδυμα των Ναϊτών καθορίστηκε από τον Πάπα το 1148 σε χρώμα λευκό με επίχρυσο σταυρό.
Η υποστήριξη των Ναϊτών από τον περίφημο Άγιο Βερνάρδο του Κλερβό, ο οποίος εγκωμίασε την ιερότητα του σκοπού και τις αρετές τους, ευνόησε την ανάπτυξη του τάγματος. Σε περιόδους ακμής τα μέλη του έφταναν και τις είκοσι χιλιάδες.Το 1139 πέτυχαν να εξαιρεθούν από την δικαιοδοσία των τοπικών επισκόπων και να υπαχθούν απευθείας στην αυθεντία του Πάπα, αυξάνοντας έτσι την δύναμη και την επιρροή τους στην Δύση.
Η σταδιακή αύξηση της περιουσίας τους στην Παλαιστίνη, εξαιτίας της προστασίας που προσέφεραν στους προσκυνητές και της ανάπτυξης μιας μορφής τραπεζικού συστήματος, καθώς και οι προσφορές των πλούσιων προσκυνητών, υπήρξαν οι βασικοί για την ευρύτερη ακτινοβολία τους.Βασιλείς και ευγενείς της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Αγγλίας και των άλλων χριστιανικών κρατών τής Δύσης παραχώρησαν στους Ναίτες φρούρια, περιοχές και κτήρια για την ενίσχυση της δραστηριότητάς τους.
Η οικονομική και η στρατιωτική τους δύναμη αποτελούσαν εγγύηση για τις τραπεζικές τους δραστηριότητες, οι οποίες κάλυπταν όχι μόνο τους προσκυνητές, αλλά και πολλούς ευγενείς των χριστιανικών κρατών, σε μια εποχή που απαγορευόταν στους χριστιανούς να δανείζουν με τόκο. Η συσσώρευση πλούτου και δύναμης απομάκρυνε σταδιακά τους Ναΐτες από τους ιδρυτικούς σκοπούς του τάγματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Ναΐτες ανέλαβαν επανειλημμένα την οικονομική ενίσχυση του βασιλιά τής Γαλλίας με σοβαρά πάντοτε ανταλλάγματα, αλλά και με συνεχή διόγκωση τής δυσφορίας έναντι των οικονομικών τους δραστηριοτήτων.
Η αποκατάσταση τής αραβικής κυριαρχίας στην Παλαιστίνη ανάγκασε τους Ναΐτες να καταφύγουν στην Κύπρο και να αναπτύξουν συστηματικότερα τις τραπεζικές τους φιλοδοξίες, οι οποίες αποχρωμάτισαν τον θρησκευτικό χαρακτήρα τού τάγματος. Οι φήμες για την εισαγωγή αποκρυφιστικών μυητικών τελετών προβλημάτισαν ακόμη και τον παπικό θρόνο.
Ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος Δ' ο Ωραίος,που ήταν καταχρεωμένος στους Ναίτες, αποφάσισε να προχωρήσει στην διάλυση τού τάγματος και την δήμευση της περιουσίας του στη Γαλλία για να μην πληρώσει τα χρέη του. Στις 13 Οκτωβρίου 1307 συνέλαβε τα ηγετικά μέλη των Ναϊτών ως αιρετικά και τα υπέβαλε σε βασανιστήρια προκειμένου να αποκαλύψουν άνομες πράξεις, όπως λατρεία του Σατανά, παιδεραστία, ποδοπάτημα του Τιμίου Σταυρού και κατοχή απόκρυφων δυνάμεων. Ο Φίλιππος είχε σύμμαχό του τον γαλλικής καταγωγής Πάπα Κλήμη Ε΄, ο οποίος με την βούλα «Vox In Excelsio» της 22ας Μαρτίου 1312, αποφάσισε την επίσημη διάλυση του Τάγματος.
Η αυλαία της δράσης των Ιπποτών του Ναού έπεσε στις 19 Μαρτίου 1314, όταν ο Μέγας Μάγιστρος Ζακ Ντε Μολέ κάηκε στην πυρά ως αιρετικός. Λέγεται ότι προτού ξεψυχήσει καταράστηκε τον βασιλιά και τον Πάπα. Η κατάρα του «έπιασε» και ο μεν Κλήμης πέθανε τον επόμενο μήνα, ο δε Φίλιππος οκτώ μήνες αργότερα.
Έχει υποστηριχθεί από λάτρεις της συνωμοσιολογίας, ότι μέλη των Ναϊτών, που διέφυγαν από τους διωγμούς στην Γαλλία, κατέφυγαν στη Σκωτία, όπου διατήρησαν αναμμένη την σπίθα του Τάγματος, μέσα από τις γραμμές του Ελευθεροτεκτονισμού (Μασονίας) και από ξεχωριστές μυστικές οργανώσεις, όπως οι σύγχρονες Templar Research Institute και CIRCES International Inc. Έχοντας μάθει να χειραγωγούν την εξουσία και να διαχειρίζονται αριστοτεχνικά τον πλούτο, οι Ναίτες βρίσκονται στο υπόβαθρο της Δυτικής κοινωνίας και απλώς περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να αποκαλυφθούν και να δείξουν την πραγματική τους δύναμη.

Το Θαύμα της Φάτιμα

Στις 13 Μαΐου του 1917, τρία βοσκόπουλα, η Λουσία Ντος Σάντος (10 ετών) και τα ξαδέλφια της Φρανσίσκο και Ζασίντα Μάρτο, 9 και 7 ετών αντίστοιχα, είδαν ένα όραμα έξω από το χωριό Φάτιμα της Κεντρικής Πορτογαλίας. Παρουσιάστηκε μπροστά τους η Παναγία μέσα σ' ένα λαμπρό σύννεφο και τους ανήγγειλε πως θα εμφανιζόταν στο ίδιο σημείο κάθε 13 του μήνα, έως τον Οκτώβριο. Τους προέτρεψε σε μετάνοιες και πράξεις αυτοτιμωρίας για τη σωτηρία των αμαρτωλών, ενώ τους ανακοίνωσε και τρεις προφητείες.
Σε κάθε προαναγγελθείσα εμφάνιση της Παναγίας συγκεντρώνονταν όλο και περισσότεροι πιστοί, αν και την έβλεπαν μόνο τα τρία παιδιά. Αυτό κίνησε το ενδιαφέρον του δημάρχου της Φάτιμα, Αρτούρ Σάντος, ο οποίος ήταν αντιμοναρχικός και μασόνος. Συνέλαβε τα παιδιά στις 13 Αυγούστου και προσπάθησε να τους αποσπάσει το μυστικό με την απειλή βασανιστηρίων. Αυτά όχι μόνο δεν αποκάλυψαν το μυστικό, αλλά κατάφεραν να πείσουν και τους λοιπούς συγκρατούμενούς τους να αναπέμψουν ύμνος προς την Παναγία.

Τα παιδιά, στα οποία εμφανίστηκε η Παναγία

Τα τρία παιδιά είδαν την Παναγία αντί στις 13, στις 19 Αυγούστου. Η Θεομήτωρ τους αποκάλυψε ότι με την τελευταία εμφάνισή της, στις 13 Οκτωβρίου, θα γινόταν ένα θαύμα, για να πιστέψουν και οι άπιστοι. Πράγματι, την ημέρα αυτή 70.000 άνθρωποι έδωσαν το παρών στη Φάτιμα, ανάμεσά τους και πολλοί δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερ.

Ο ουρανός ήταν σκοτεινός και έβρεχε καταρρακτωδώς. Ξαφνικά άνοιξε και όλοι είδαν τον ήλιο να «χορεύει», αλλάζοντας συνεχώς χρωματισμούς. Το περιστατικό επιβεβαίωσαν με ρεπορτάζ τους οι εγκυρότερες εφημερίδες της χώρας, ακόμη και ένας καθηγητής οφθαλμολογίας, που είχε προσληφθεί ως σχολιαστής από ένα έντυπο. Τα παιδιά επιπροσθέτως ανέφεραν ότι είδαν εκτός από την Παναγία, τον Ιησού Χριστό και τον Ιωσήφ.
Πολύ αργότερα, ο βενεδικτίνος ιστορικός των επιστημών πατήρ Στάνλεϊ Γιάκι έδωσε τη δική του εξήγηση για το συμβάν. Θεώρησε ότι το φαινόμενο μπορεί να ήταν μια ψευδαίσθηση που προκλήθηκε από ατμοσφαιρική αναστροφή, αλλά η αποκάλυψη του φαινομένου από την Παναγία στα παιδιά ήταν θαύμα, όπως είναι και η επίσημη θέση της Καθολικής Εκκλησίας.
Ιδιαίτερος λόγος έχει γίνει και για τις τρεις προφητείες, οι οποίες φυλάχτηκαν ως μυστικό από τα παιδιά, για ν' αποκαλυφθούν όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου. Η πρώτη περιέγραφε μία φρικιαστική εικόνα της κόλασης, ενώ η δεύτερη προέβλεπε το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και την έναρξη του Δευτέρου. Η τρίτη αποτέλεσε πραγματικό μυστήριο. Επιδιώχθηκε να αποσιωπηθεί από το Βατικανό και όταν αποκαλύφθηκε σχεδόν 80 χρόνια αργότερα, το Πάσχα του 2000, έλαβε διάφορες ερμηνείες, λόγω του διφορούμενου χαρακτήρας της.
Σύμφωνα με την Καθολική Εκκλησία, η τρίτη προφητεία αφορούσε στην απόπειρα δολοφονίας του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β' από τον τούρκο γκρίζο λύκο Μεχμέτ Αλί Αγκτζά, κατά την επέτειο του θαύματος, στις 13 Μαΐου 1981, στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου της Ρώμης. Πολλοί, όμως, αμφισβητούν αυτή την ερμηνεία, υποστηρίζοντας ότι η προφητεία περιγράφει ακόμη και το τέλος του κόσμου.

Tο Θαύμα της Φατίμα - Φωτογραφία που δημοσιεύτηκε σε ιταλική εφημερίδα της εποχής.

Ένα χρόνο αργότερα, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β', επισκεπτόμενος το προσκύνημα της Φάτιμα, έγινε στόχος και δεύτερης απόπειρας δολοφονίας, αυτή τη φορά από τον ισπανοβέλγο κληρικό Χουάν Φερνάντεθ ι Κρον, οποίος θεωρούσε τον συγκεκριμένο Πάπα «άνθρωπο της Μόσχας», λόγω των μεταρρυθμίσεων που προωθούσε στους κόλπους της Καθολικής Εκκλησίας. Οι δυνάμεις ασφαλείας τον συνέλαβαν, λίγο προτού επιτεθεί με ξιφολόγχη εναντίον του Ποντίφικα.

Το Θαύμα της Φάτιμα δεν έμεινε χωρίς αντίλογο. Συνέβη σε μία περίοδο που οι μασόνοι είχαν μεγάλη επιρροή στην Πορτογαλία και προσπάθησαν να περιορίσουν την εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας, ιδίως μετά την αντιμοναρχική Επανάσταση του 1910. Πολλοί αντικληρικαλιστές θεωρούν το Θαύμα της Φατίμα ως μία προσπάθεια της Καθολικής Εκκλησίας να ανακτήσει την απολεσθείσα πολιτική της δύναμη. Στα μέσα της δεκαετίας του '20 ο δικτάτορας Σαλαζάρ ενθάρρυνε το προσκύνημα της Φάτιμα, που μέχρι τότε κινούνταν στην ημιπαρανομία, για να γίνει πολύ γρήγορα ένα από τα τρία Φ που καθορίζουν την Πορτογαλική εθνική ταυτότητα: Φάδο, Φάτιμα και Φούτμπολ.
Μετά το Θαύμα της Φάτιμα, η Λουσία Ντος Σάντος έγινε μοναχή και πέθανε το 2005, σε ηλικία 97 ετών. Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης ζωής της είδε και άλλες φορές την Παναγία. Μετά τον θάνατό της, ο καρδινάλιος Ράτζινγκερ (νυν Πάπας Βενέδικτος ο 16ος) διέταξε να σφραγιστεί ο τάφος της, προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία αγιοποίησής της. Τα ξαδέλφια της έφυγαν πολύ νωρίς από τη ζωή, θύματα της ισπανικής γρίπης, ο Φρανσίσκο το 1919 σε ηλικία 11 ετών και η Ζασίντα το 1920 σε ηλικία 10 ετών. Τα δύο αδέλφια ανακηρύχθηκαν Όσιοι από τον Πάπα Παύλο Ιωάννη Β' το 1989.
Σήμερα, εκατομμύρια πιστοί συρρέουν κάθε χρόνο στη Φάτιμα για να προσκυνήσουν στο μέρος όπου εμφανίστηκε η Παναγία, αποφέροντας πολύτιμο συνάλλαγμα στην περιοχή. Στο σημείο έχει δημιουργηθεί και μία πηγή, στα νερά της οποίας λέγεται πως όποιος μπει θεραπεύεται από κάθε ασθένεια.

Παύλος Μελάς
1870 – 1904

Ο Παύλος Μελάς γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1870 στη Μασσαλία, όπου ο πατέρας του Μιχαήλ Μελάς (1833-1897) δραστηριοποιούταν ως έμπορος. Το 1886 εισήλθε στη Σχολή Ευελπίδων και εξήλθε ως ανθυπολοχαγός του Πυροβολικού στις 8 Αυγούστου του 1891. Τον επόμενο χρόνο νυμφεύτηκε τη Ναταλία Δραγούμη (1872-1973), κόρη του τραπεζίτη και πολιτικού Στέφανου Δραγούμη, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον στρατιωτικό Μιχαήλ Μελά (1894-1950) και τη χημικό Ζωή Μελά - Ιωαννίδη (1898-1996).
Υπήρξε δραστήριο μέλος της Εθνικής Εταιρείας, μιας μυστικής οργάνωσης, που είχε ως σκοπό την αναζωπύρωση του εθνικού φρονήματος και την απελευθέρωση των υπόδουλων Ελλήνων με κάθε θυσία, και έπαιξε αρνητικό ρόλο στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897. Με την έκρηξη του πολέμου μάχεται στα μέτωπα της Θεσσαλίας, ως διοικητής ουλαμού της 2ης Πεδινής Πυροβολαρχίας. Είναι αισιόδοξος για την έκβασή του, ώστε γράφει στους γονείς του: «...Αν ο θεός μας βοηθήση ολίγον, σύντομα θα λάβετε γράμμα μου από την Θεσσαλονίκην. ΄Ώστε θάρρος, αγαπητοί μου γονείς, θάρρος και πεποίθησιν· διότι και αν φέρη ο διάβολος, να νικηθώμεν, θα νικηθώμεν παλικαρίσια...». Δέκα μέρες αργότερα, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί τον απογοητεύει και τον αηδιάζει. «Οι ηλίθιοι που φωνάζουν εναντίον του (εννοεί τον διάδοχο Κωνσταντίνο) έπρεπε να είναι εις την Λάρισσαν την επαύριο, της ατίμου, ατίμου, ατίμου φυγής μας, δια να ιδούν την κατάστασιν του στρατού και ν’ αντιληφθούν αν ήτο δυνατόν να κάμη μαζί του ένα βήμα προς τα εμπρός...» γράφει εκ νέου στους γονείς του.
Στις αρχές του 20ου αιώνα τον απασχολεί έντονα η κατάσταση στην τουρκοκρατούμενη Μακεδονία και τον ανησυχεί η δράση των κομιτατζήδων, που επιδιώκουν την προσάρτηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία. Τον επηρεάζει έντονα ο Μακεδόνας πεθερός του Στέφανος Δραγούμης, ενώ έχει πληροφόρηση από πρώτο χέρι από τον αδελφό της γυναίκας του Ίωνα Δραγούμη, που υπηρετεί ως υποπρόξενος στο Μοναστήρι (σημερινή Μπίτολα ΠΓΔΜ).
Τον Φεβρουάριο του 1904, μαζί με άλλους τρεις αξιωματικούς, τους λογαχούς Αλέξανδρο Κοντούλη και Αναστάσιο Παπούλα και τον ανθυπολοχαγό Γεώργιο Κολοκοτρώνη, συμμετέχει σε μυστική αποστολή στη Μακεδονία με το ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας (Μίκης, από το όνομα του γιου του Μιχαήλ, που τον φωνάζουν χαϊδευτικά Μίκη και Ζέζας, από το όνομα της κόρης του Ζωής, που τη φωνάζουν χαϊδευτικά Ζέζα), κατόπιν εντολής της κυβέρνησης Θεοτόκη. Η ομάδα των τεσσάρων αξιωματικών, συνοδευόμενη από μακεδόνες αγωνιστές, δραστηριοποιήθηκε στη δυτική Μακεδονία, αλλά οι κινήσεις της έγιναν αντιληπτές από τους Τούρκους, οι οποίοι ζήτησαν από την ελληνική κυβέρνηση την ανάκλησή τους. Έτσι, ο Μελάς μαζί με τους τρεις άλλους αξιωματικούς επέστρεψαν στην Αθήνα στις 29 Μαρτίου.
Τον Ιούλιο, ενώ υπηρετούσε στη Σχολή Ευελπίδων, ζήτησε 20ήμερη άδεια και έκανε ένα δεύτερο ταξίδι στη Μακεδονία. Στο πλαστό διαβατήριό του αναγραφόταν το όνομα Πέτρος Δέδες και ως επάγγελμα δήλωνε ζωέμπορος. Μόλις έφθασε στην Κοζάνη συναντήθηκε με το ντόπιο ελληνικό στοιχείο και αποφασίστηκε η συγκρότηση ενόπλων σωμάτων με τη στρατολόγηση ανδρών από τις γύρω περιοχές και η ανάληψη άμεσης δράσης στη Δυτική Μακεδονία. Επέστρεψε στην Αθήνα στις 3 Αυγούστου γεμάτος αισιοδοξία για την έκβαση του Αγώνα.
Μετά από 15 ημέρες ζήτησε κι έλαβε τετράμηνη άδεια από το στράτευμα για να αναλάβει επίσημα την αρχηγία του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή της Καστοριάς και του Μοναστηρίου, κατόπιν υπόδειξης του Μακεδονικού Κομιτάτου. Λίγο πριν από την αναχώρησή του εξομολογείτο στη γυναίκα του: «...Αισθάνομαι πολύ, ο δυστυχής, την ευτυχίαν που αφήνω· αισθάνομαι ότι μ’ όλον τον ανήσυχον και νευρικόν χαρακτήραν μου ο βίος ο οποίος μου αρμόζει περισσότερον είναι ο ήσυχος και ο οικογενειακός. Αλλ’ από τινος δεν ηξεύρω τι έπαθα· έγινα όργανον δυνάμεως πολύ μεγάλης, ως φαίνεται, αφού έχει την ισχύν να κατασιγάση όλα τ’ αλλα αισθήματά μου και να με ωθή διαρκώς προς την Μακεδονίαν». Και από τη Λάρισα συμπλήρωνε με νέο γράμμα προς την σύζυγό του, ωσάν να προαισθανόταν το τέλος του: «...Αναλαμβάνω αυτόν τον αγώνα με όλη μου την ψυχήν και με την ιδέαν, ότι είμαι υποχρεωμένος να τον αναλάβω. Είχα και εγώ την ακράδαντον πεποίθησιν, ότι δυνάμεθα να εργασθώμεν εν Μακεδονία και να σώσωμεν πολλά πράγματα. Έχων δε την πεποίθησιν ταύτην, έχω και υπέρτατον καθήκον να θυσιάσω το παν όπως πείσω την Κυβέρνησιν και την κοινήν γνώμην περί τούτου...».
Στις 28 Αυγούστου ο Καπετάν Μίκης Ζέζας διέβη τα σύνορα, συνοδευόμενος από αρκετούς Μακεδόνες, Λάκωνες και Κρήτες, και στα μέσα Σεπτεμβρίου στρατοπέδευσε στην περιοχή της Καστοριάς. Στις 13 Οκτωβρίου του 1904 εισήλθε στο χωριό Στάτιστα για να αναπαυτεί αυτός και οι άνδρες του. Όμως, ο Βούλγαρος αρχικομιτατζής Μήτρος Βλάχος, προκειμένου να τον βγάλει από τη μέση, ειδοποίησε τις οθωμανικές αρχές. Επί τόπου κατέφθασε ισχυρό στρατιωτικό απόσπασμα, αποτελούμενο από 150 άνδρες και στη συμπλοκή που ακολούθησε, ο Παύλος Μελάς τραυματίστηκε σοβαρά στην οσφυϊκή χώρα και μετά από μισή ώρα άφησε την τελευταία του πνοή.
Το κεφάλι του αποκόπηκε από τους συμπολεμιστές του και τάφηκε στο ναό της Αγίας Παρασκευής στο Πισοδέρι. Το σώμα του παραδόθηκε από τις οθωμανικές αρχές στον μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό (Καραβαγγέλη) και τάφηκε στον βυζαντινό ναό των Ταξιαρχών στην Καστοριά, όπου αναπαύεται και η κάρά του από το 1950. Στον ίδιο ναό έχει ταφεί και η σύζυγός του Ναταλία, κατ’ επιθυμίαν της.
Ο θάνατος του Παύλου Μελά έγινε γνωστός στην Αθήνα στις 18 Οκτωβρίου και συγκλόνισε την κοινή γνώμη, λόγω του ακέραιου και αγνού χαρακτήρα του ανδρός, αλλά και του γνωστού ονόματος της οικογένειάς του, που είχε μεγάλους δεσμούς με τη Μακεδονία και την κοινωνία των Αθηνών. Η θυσία του σηματοδότησε την ουσιαστική έναρξη του Μακεδονικού Αγώνα, που κορυφώθηκε με τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.

ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ;

Οι αρχαίοι Σπαρτιάτες που έμεναν ανύπαντροι μετά τα 30 τους, έχαναν το εκλογικό τους δικαίωμα και τους απαγορευόταν η συμμετοχή σε αγώνες

ΕΙΠΕ....

"Η δικαιοσύνη βρίσκεται ανάμεσα στην υπερβολική επιείκεια και την ανθρώπινη σκληρότητα" (Ντενί Ντιντερό, Γάλλος εγκυκλοπαιδιστής)

Η ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ & ΤΟ ΑΣΤΕΙΟ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ..